Kamus ing ngisor iki minangka kanggo latihan lan tambahing ilmu, ananging carane maca lan ngucap kudu bener.
Mula sakdurunge ngucap pahami jinise swara iki dhisik:
Jinise Swara (Jenisnya Suara):
A. Swara Jejeg
Swara jejeg uga diarani swara sampurna, olehe maca padha karo tulisane.
Tuladha:
1. swara a jejeg = ana, pira, sapa, mara, sega, maca, dawa, bata, sanga
2. swara i jejeg = iki, kuwi, pipi, siti, rugi, lagi, iki, pari, sapi
3. swara u jejeg = luru, guru, biru, maju,tumbu, ibu,aku, sapu
4. swara e jejeg = sate, kene, jare, kowe, lele, kare, tape
5. swara o jejeg = loro, belo, kilo, ijo, kono, ora,soto, bakso
B. Swara Miring
Swara miring uga diarani swara ora sampurna,mergo olehe maca owah saka tulisane.
Tuladha:
1. swara a miring = bapak, sekolah, gawe, anak, jajan, nanas, enak
2. swara i miring = lading, adhik, dhuwit, wis, pitik, benjing, ing.
3. swara u miring = wisuh, weruh, pikun, tarung, kasur, sarung, warung
4. swara e miring = bebek, golek, menek, elek, tuwek, suwek, arek, mewek
swara e pepet = wareg, wedi, geger, banger,pelem, kalem
5. swara o miring = adoh, dhondhong, terong, kodhok, ngorok, kelompok
===
Kamus Basa Ngoko Krama
(Kamus iki isine mung sethitik, yaiku tembung sing penting-penting wae)
|
No |
Basa
Ngoko |
Basa
Krama |
Basa
Krama Inggil |
Bahasa
Indonesia |
|
1 |
Ajang |
Ajang |
Ambêng |
Tempat nasi |
|
2 |
Akon |
Akên |
Dhawuh |
Suruh |
|
3 |
Aku |
Kula |
Dalêm |
Saya |
|
4 |
Alangan |
Pambêngan |
|
Halangan |
|
5 |
Ambu |
Ambêt |
Ganda |
Bau |
|
6 |
Anak |
Anak, Lare |
Putra |
Anak |
|
7 |
Angkat |
Bidhal |
Tindhak, Jêngkar |
Pergi |
|
8 |
Anggo |
Anggê |
Agêm |
Pakai |
|
9 |
Anut |
Tumut |
Dherek |
Ikut |
|
10 |
Apura |
Apuntên |
|
Maaf |
|
11 |
Aran |
Nama |
Asma |
Nama |
|
12 |
Arep |
Ajêng |
Kêrsa |
Mau |
|
13 |
Asor |
Awon |
Andhap |
Rendah |
|
14 |
Ati |
Manah |
Penggalih |
Hati |
|
15 |
Awak |
Badan |
Salira |
Badan, Tubuh |
|
16 |
Aweh |
Nyukani |
Maringi |
Beri |
|
17 |
Bali |
Wangsul |
Kondur |
Kembali |
|
18 |
Barêp |
Pambajêng |
Pambayun |
Sulung |
|
19 |
Batur |
Rencang |
Abdi |
Hamba, Pembantu |
|
20 |
Ben, Karêben |
Kajêngipun |
Kêrsanipun |
Biarlah |
|
21 |
Bêbuwang |
Bêbucal |
Bobotan |
Buang air besar |
|
22 |
Bênêr |
Lêrês |
Kasinggihan |
Benar, Betul |
|
23 |
Biyen |
Riyin |
Rumiyin |
Dulu |
|
24 |
Bojo |
Semah |
Garwa |
Suami/Istri |
|
25 |
Budi |
Manah |
Pênggalih |
Budi, Pikiran, Akal |
|
26 |
Bungah |
Bingah |
Rêna |
Gembira |
|
27 |
Buyar |
Rampung |
Rampung |
Selesai |
|
28 |
Cangkêm |
Lesan |
Tutuk |
Mulut |
|
29 |
Caturan |
Wicantên |
Ngendikan |
Omongan |
|
30 |
Cawis |
Cawisaken |
Caosaken |
Disiapkan |
|
31 |
Cêkêl |
Cêpêng |
Dipunasta |
Dipegang |
|
32 |
Cukur |
Pangkas |
Paras |
Bercukur |
|
33 |
Dalan |
Radinan |
Margi |
Jalan |
|
34 |
Dandan |
Dandos |
Busana |
Berhias |
|
35 |
Deleh |
Suka |
Paring |
Taruh |
|
36 |
Dêlêng |
Tingal |
Priksa |
Lihat |
|
37 |
Dhêngêr |
Sumêrêp |
Priksa |
Tahu, Mengerti |
|
38 |
Dhek |
Kala |
Nalika |
Ketika |
|
39 |
Dhuwit |
Yatra |
Arta |
Uang |
|
40 |
Dhuwur |
Inggil |
Luhur |
Tinggi |
|
41 |
Dokok |
Dekek |
Paring |
Taruh |
|
42 |
Doyan |
Purun |
Kêrsa |
Mau |
|
43 |
Dulang |
Ndulang |
Ndahari |
Menyuapi |
|
44 |
Dulur |
Dherek |
Santana |
Saudara |
|
45 |
Duwe |
Gadhah |
Kagungan |
Punya |
|
46 |
Edan |
Ewah |
Gêrah ewah |
Gila |
|
47 |
Elu |
Tumut |
Ndherek |
Ikut |
|
48 |
Etung |
Etang |
|
Hitung |
|
49 |
Esuk |
Enjing |
Enjing |
Pagi |
|
50 |
Êmbah |
Simbah |
Êyang |
Kakek |
|
51 |
Êmoh |
Botên purun |
Boten Kêrsa |
Tidak mau |
|
52 |
Êndhas |
Sirah |
Mustaka |
Kepala |
|
53 |
Ênggo |
Êngge |
Agêm |
Pakai |
|
54 |
Ênteni |
Entosi |
Rantosi |
Tunggu |
|
55 |
Êpêk |
Pêndhêt |
Pundhut |
Ambil |
|
56 |
Gawa |
Bekta |
Asta |
Bawa |
|
57 |
Gawe |
Damel |
Ngasta |
Membuat |
|
58 |
Gêlêm |
Purun |
Kêrsa |
Mau |
|
59 |
Gêtih |
Rah |
Ludira |
Darah |
|
60 |
Gêring |
Kêra |
Susut |
Kurus |
|
61 |
Gugah |
Gigah |
Wungu |
Bangun |
|
62 |
Gugu |
Gêga |
Ngestokaken |
Menurut |
|
63 |
Gunêm |
Ginêm |
Ngêndika |
Berbicara |
|
64 |
Iki |
Niki |
Punika |
Ini |
|
65 |
Imbuh |
Imbet, Ngimbet |
|
Peram, Memeram |
|
66 |
Ilu |
Tumut |
Ndherek |
Ikut |
|
67 |
Ilo |
|
Paningalan |
Cermin |
|
68 |
Imbuh |
Imbêt |
Tanduk |
Tambah |
|
69 |
Jaga |
Jagi |
Reksa |
Jaga |
|
70 |
Jaluk |
Nedi |
Nyuwun |
Minta |
|
71 |
Jamu |
Jampi |
Loloh, Usada |
Jamu |
|
72 |
Jaran |
Kapal |
Titihan, Turangga |
Kuda |
|
73 |
Jare |
Cariyosipun |
Ngêndikanipun |
Katanya |
|
74 |
Jênêng |
Nama |
Asma |
Nama |
|
75 |
Jungkat |
Serat |
Pethat |
Sisir |
|
76 |
Jupuk |
Pendhet |
Pundhut |
Ambil |
|
77 |
Kabeh |
Sedaya |
Sedanten |
Semua |
|
78 |
Kacamata |
Kacamripat |
Kacatingal |
Kacamata |
|
79 |
Kalah |
Kawon |
Kasoran |
Kalah |
|
80 |
Kandha |
Sanjang |
Matur |
Berkata |
|
81 |
Kanggo |
Kangge |
Kagem |
Buat |
|
82 |
Karêp |
Kajêng |
Kersa |
Niat, Maksud |
|
83 |
Karêpe |
Kajêngipun |
Kêrsanipun |
Maksudnya |
|
84 |
Kasoran |
Kawonan |
Kandhapan |
Kalah |
|
85 |
Kêlairan |
Wêdalan |
Wiyosan |
Kelahiran |
|
86 |
Kêlalen |
Kêsupen |
Kalimêngan |
Terlupa |
|
87 |
Kêris |
Dhuwung |
Wangkkingan |
Keris |
|
88 |
Kêtêkan |
Kêdhatêngan |
Krawuhan |
Didatangi |
|
89 |
Klambi |
Rasukan |
Agêman rasukan |
Baju |
|
90 |
Kongkon |
Kengken |
Ngutus |
Menyuruh |
|
91 |
Kowe |
Sampeyan |
Panjenengan |
Kamu |
|
92 |
Kuwi |
Niku |
Punika |
Itu |
|
93 |
Laku |
Lampah |
Tindak |
Jalan |
|
94 |
Lara |
Sakit |
Gerah |
Sakit |
|
95 |
Linggih |
Lênggah |
Pinarak |
Duduk |
|
96 |
Liwat |
Langkung |
Miyos |
Lewat |
|
97 |
Lunga |
Kesah |
Tindak |
Pergi |
|
98 |
Mangan |
Nedha |
Dhahar |
Makan |
|
99 |
Mari |
Mantun |
Dhangan |
Sembuh |
|
100 |
Mata |
Mripat |
Paningal, Soca |
Mata |
|
101 |
Mati |
Pejah |
Seda |
Meninggal |
|
102 |
Melu |
Tumut |
Dherek |
Ikut |
|
103 |
Menehi |
Ngaturi, Nyukani |
Nyaosi, Maringi |
Memberi |
|
104 |
Mêtu |
Mêdal |
Miyos |
Keluar |
|
105 |
Mêtêng |
Wawrat, Mbobot |
Nggarbini |
Hamil |
|
106 |
Mlaku |
Mlampah |
Tindak |
Berjalan |
|
107 |
Mulih |
Mantuk |
Kondur |
Pulang |
|
108 |
Ndêleng |
Ningali |
Mriksani |
Melihat |
|
109 |
Ngadhêp |
Sowan |
Marak |
Menghadap |
|
110 |
Nêsu |
Srêngên |
Duka |
Marah |
|
111 |
Ngêrti |
Ngêrtos |
Priksa |
Tahu |
|
112 |
Nggugah |
Nggigah |
Mungu |
Membangunkan |
|
113 |
Nginêp |
Nyipêng |
Nyare |
Menginap |
|
114 |
Nglairake |
Nglairakên |
Mbabarakên |
Melahirkan |
|
115 |
Njaga |
Njagi |
Ngrêksa |
Menjaga |
|
116 |
Nom |
Nem |
Timur |
Muda |
|
117 |
Nyambut gawe |
Nyambut damêl |
Ngasta damêl |
Bekerja |
|
118 |
Nyêkêl |
Nyêpêng |
Ngasta |
Memegang |
|
119 |
Nyilih |
Nyambut |
Ngampil |
Pinjam |
|
120 |
Obat |
Jampi |
Usada |
Obat |
|
121 |
Omah |
Griya |
Dalêm |
Rumah |
|
122 |
Omong |
Ginêm |
Andika |
Bicara |
|
123 |
Pangan |
Têdha |
Dhaharan |
Makanan |
|
124 |
Pati |
Pêjah |
Seda, Surud |
Kematian |
|
125 |
Pek |
Pêndhêt |
Pundhut |
Ambil |
|
126 |
Pikir |
Manah |
Pênggalih |
Pikiran |
|
127 |
Piring |
Lancaran |
Ambêngan |
Piring |
|
128 |
Rewang |
Rencang |
Abdi |
Pembantu |
|
129 |
Sida |
Siyos |
Estu |
Jadi |
|
130 |
Sikil |
Suku |
Sampeyan |
Kaki |
|
131 |
Silih |
Sambut |
Pundhut, Ampil |
Pinjam |
|
132 |
Silihan |
Sambutan |
Ampilan |
Pinjaman |
|
133 |
Slamet |
Wilujeng |
Sugeng |
Selamat |
|
134 |
Slametan |
Wilujengan |
Sugengan |
Selamatan |
|
135 |
Sumurup |
Sumêrêp |
Priksa, Uninga |
Mengerti, Melihat |
|
136 |
Susah |
Sisah |
Sêngkêl |
Susah |
|
137 |
Takon |
Taken |
Mundhut priksa |
Bertanya |
|
138 |
Têka |
Dhatêng |
Rawuh |
Datang |
|
139 |
Tonton |
Tingal |
Priksa |
Lihat |
|
140 |
Tuku |
Tumbas |
Mundhut |
Beli |
|
141 |
Tumbak |
Waos |
Watangan |
Tombak |
|
142 |
Tunggang |
Tumpak |
Nitih |
Naik (kendaraan) |
|
143 |
Tunggangan |
Tumpakan |
Titihan |
Kendaraan |
|
144 |
Turon |
Tilêman |
Sareyan |
Tiduran |
|
145 |
Turu |
Tilem |
Sare |
Tidur |
|
146 |
Tutur |
Sanjang, Criyos |
Paring priksa |
Berkata |
|
147 |
Tuwa |
Sêpuh |
Yuswa |
Tua |
|
148 |
Ulih |
Mantuk |
Kondur |
Pulang |
|
149 |
Undang |
Timbal |
Atur |
Panggil |
|
150 |
Untu |
Waos |
Waja |
Gigi |
|
151 |
Urip |
Gesang |
Sugeng |
Hidup |
|
152 |
Utang |
Sambut |
Ngampil |
Pinjam |
|
153 |
Wadon |
Êstri |
Putri, Wanita |
Putri, Perempuan |
|
154 |
Waras |
Saras |
Waluya |
Sembuh |
|
155 |
Warisan |
Tilaran |
Pusaka |
Warisan |
|
156 |
Wedang |
Bênteran |
Unjukan |
Minuman |
|
157 |
Wêruh |
Sumêrêp |
Uninga, Priksa |
Tahu, Melihat |
|
158 |
Wicara |
Wicantên |
Ngêndika |
Bicara |
|
159 |
Wirang |
Isin |
Lingsem |
Malu |
|
160 |
Wong |
Tiyang |
Priyantun |
Orang |
-----ooo0ooo-----