Terjemahan :
Bahasa Kawi adalah suatu jenis bahasa yang pernah berkembang di Pulau Jawa pada zaman kerajaan Hindu-Buddha Nusantara dan dipakai dalam penulisan karya-karya sastra. Dalam tradisi Jawa, bahasa Kawi juga disebut dengan istilah bahasa Jawa Kuno.
Ing ngisor iki minangka dhaptar tembung Basa Kawi (Berikut daftar kata Basa Kawi) :
Ing ngisor iki minangka dhaptar tembung Basa Kawi (Berikut daftar kata Basa Kawi) :
A
|
|
P
|
||
agni
|
gêni
|
|
pabaratan
|
papêrangan
|
agrå
|
pucúk
|
|
pådå
|
sikíl
|
ajar
|
pandhitå
|
|
palagan
|
papêrangan
|
aji
|
ratu, råjå
|
|
palastrå
|
mati
|
akåså
|
awang awang
|
|
palupi
|
tulådhå
|
aldåkå
|
gunúng
|
|
pêmbayun
|
pêembarep
|
ambå
|
aku, ingsun
|
|
pamulu
|
praèn
|
ambeg
|
sipat
|
|
panca
|
limå
|
ancålå
|
gunung
|
|
påncåkåra
|
pêrang
|
andåkå
|
bantheng
|
|
panti
|
omah
|
anggå
|
awak
|
|
pangaksåmå
|
pangapurå
|
anggung
|
tansah
|
|
pangastuti
|
sêmban
|
angkårå
|
lobå
|
|
pangupåjiwå
|
panguripan
|
apsårå
|
déwå
|
|
påråmartå
|
luhúr
|
asurå
|
butå
|
|
patrå
|
gedhóng
|
ardi
|
gunúng
|
|
pawiyatan
|
sêkolah
|
argå
|
gunúng
|
|
payudårå
|
susu
|
arís
|
alon, sarèh
|
|
pindhå
|
kåyå
|
arkå
|
srêngéngée
|
|
pitå
|
kuning
|
arså
|
arep
|
|
pradånggå
|
gamêlan
|
asthå
|
wólu
|
|
pråjå
|
nêgårå
|
asthi
|
gajah
|
|
pralåyå
|
mati, rusak
|
atmå
|
anak
|
|
pramukå
|
panggêdhé
|
atmajå
|
anak
|
|
praptå
|
tekå
|
aywå
|
åjå
|
|
pratålå
|
lemah
|
B
|
|
pratiwi
|
bumi
|
|
badhåmå
|
gaman
|
|
prawirå
|
kendel
|
bådrå
|
rembulan
|
|
priyanggå
|
dhéwé
|
bantålå
|
lêmah
|
|
purnå
|
ganep, bubar
|
barunå
|
sêgårå
|
|
puspitå
|
kêmbang
|
basuki
|
slamêt
|
|
R
|
|
bathårå
|
déewå
|
|
radyan
|
radèn
|
bayu
|
angín
|
|
rahayu
|
slamêt
|
biråwå
|
gagah
|
|
rågå
|
awak
|
bråmå
|
gêni
|
|
ratri
|
bêngi,
|
bramantyå
|
nêsu
|
|
rawi
|
srêngéngé
|
brangtå
|
kasmaran
|
|
rektå
|
abang
|
bogå
|
pangan
|
|
rênå
|
ibu
|
bomantårå
|
langít
|
|
riptå
|
ngarang
|
C
|
|
rogå
|
lårå
|
|
cåkå
|
rodhå
|
|
rukmi
|
êmas
|
candhålå
|
daksiyå
|
|
S
|
|
cåndrå
|
rêmbulan
|
|
saekå pråyå
|
rukún
|
caråkå
|
utusan
|
|
sah
|
pisah
|
catúr
|
papat
|
|
sakti
|
digdåyå
|
cidrå
|
durjånå
|
|
samirånå
|
angin
|
ciptå
|
ngarang
|
|
samodrå
|
sêgårå
|
citrå
|
gambaran
|
|
samyå
|
pådhå
|
culikå
|
durjånå
|
|
sånå
|
panggonan
|
D
|
|
sanggraha
|
cawisan
|
|
dahånå
|
gêni
|
|
sardulå
|
macan
|
danåwå
|
butå
|
|
sarirå
|
badan
|
dhandhang
|
gagak
|
|
sarpå
|
ula
|
dhadhu
|
abang
|
|
sasånå
|
papan
|
dhatulåyå
|
kratón
|
|
sasångkå
|
rêmbulan
|
dåså
|
sepuluh
|
|
sasmitåa
|
tåndhå
|
datan
|
ora
|
|
sastrå
|
tulis
|
dwipånggå
|
gajah
|
|
såtå
|
satús
|
dirgantårå
|
awang2
|
|
sato
|
kéwan
|
dityå
|
butå
|
|
sawegó
|
sêdiyå
|
diyu
|
butå
|
|
séta
|
putíh
|
dhingín
|
dhisík
|
|
sigrå
|
gelís
|
driyå
|
ati
|
|
sila
|
patrap
|
dúk
|
nalikå
|
|
sinudarsånå
|
ditiru
|
dúksinå
|
kidul
|
|
sirå
|
kowé
|
(n)dulu
|
ndêlêng
|
|
sirnå
|
ilang
|
dutå
|
utusan
|
|
siswå
|
murid
|
dwi
|
loro
|
|
sitorêsmi
|
rembulan
|
dwijå
|
guru
|
|
siwi
|
anak
|
dhúhkitå
|
susah
|
|
socå
|
mripat
|
dumadi
|
uríp
|
|
sopanå
|
dalan
|
E
|
|
sonå
|
asu
|
|
ekå
|
siji
|
|
soóg
|
payúng
|
eksi
|
måtå
|
|
sotyå
|
intên
|
erawati
|
blêdhèg
|
|
sudarmå
|
bapak
|
érnåwå
|
sêgårå
|
|
sudarsånå
|
conto
|
ésa
|
tunggal
|
|
sudirå
|
digdåyå
|
èsti
|
karêp
|
|
sumbågå
|
misuwúr
|
G
|
|
sungkåwå
|
susah
|
|
gahånå
|
jurang
|
|
sunu
|
anak
|
gapurå
|
lawang agúng
|
|
surå
|
wani
|
gåtå
|
laku
|
|
suryå
|
srêngéngé
|
gåtrå
|
baris
|
|
sutå
|
anak
|
gegånå
|
awang-awang
|
|
swéda
|
kringêt
|
giri
|
gunúng
|
|
T
|
|
gitå
|
kêmbang
|
|
tan
|
ora
|
gung
|
gêdhé
|
|
tanåyå
|
anak
|
gúntúr
|
jugrúg
|
|
taru
|
wít
|
gúrnitå
|
gludhúg
|
|
tarunå
|
ênóm
|
gurúh
|
blêdhèg
|
|
tinón
|
katón
|
gyå
|
énggal
|
|
tirtå
|
banyu
|
I
|
|
tliti
|
turún
|
|
ibå
|
gajah
|
|
trusta
|
sênêng
|
imå
|
mégå
|
|
turånggå
|
jaran
|
imålåyå
|
gunúng
|
|
tyas
|
ati
|
inå
|
asór
|
|
U
|
|
indriyå
|
karêp
|
|
udråså
|
tangís
|
ingsún
|
aku
|
|
adyånå
|
taman
|
J
|
|
upåyå
|
golêk
|
|
jålå
|
banyu
|
|
upikså
|
wêrúh
|
jålådårå
|
mendhúng
|
|
usådå
|
tåmbå
|
jaladri
|
sêgårå
|
|
utåmå
|
bêcík
|
jalanidhi
|
sêgårå
|
|
utårå
|
lór
|
jalu
|
lanang
|
|
W
|
|
jalmå
|
wóng
|
|
wacånå
|
caturan
|
jawåtå
|
déwå
|
|
waluyå
|
waras
|
jarwå
|
têgês
|
|
wånå
|
alas
|
jåyå
|
mênang
|
|
wanårå
|
kêthèk
|
jênar
|
kuníng
|
|
wandåwå
|
kadang
|
juwitå
|
wanitå
|
|
wardåyå
|
ati
|
K
|
|
waríh
|
banyu
|
|
kadyå
|
kåyå
|
|
warså
|
taun
|
kågå
|
manúk
|
|
wasånå
|
pungkasan
|
kalbu
|
ati
|
|
waskitå
|
awas
|
kalokå
|
kesuwúr
|
|
waspå
|
lúh
|
kalpikå
|
ali – ali
|
|
wastrå
|
sandhangan
|
kalyånå
|
linuwih
|
|
wé
|
banyu
|
kapti
|
|
|
wibåwå
|
luhúr
|
kapiyarså
|
|
|
wibi
|
ibu
|
kardi
|
gawe
|
|
wicårå
|
gunêman
|
kartå
|
aman
|
|
widyå
|
kawruh, pintêr
|
kartikå
|
lintang
|
|
wíl
|
butå
|
karyå
|
gawé
|
|
wilís
|
ijo
|
kayún
|
karêp
|
|
wimbå
|
wêtu
|
kencånå
|
êmas
|
|
wirå
|
prajurit
|
kéring
|
kiwå
|
|
winursita
|
dicritakaké
|
kintåkå
|
layang
|
|
wismå
|
omah
|
kismå
|
lêmah
|
|
wisudå
|
angkat
|
kresnå
|
irêng
|
|
wiyati
|
awang-awang
|
kukilå
|
manúk
|
|
wredhå
|
tuwa
|
kuncårå
|
misuwúr
|
|
wrekså
|
kayu
|
kusumå
|
kêmbang
|
|
wukír
|
gunúng
|
kuwåwå
|
kuwat
|
|
wuntat
|
buri
|
L
|
|
wuyúng
|
kasmaran
|
|
lalis
|
mati
|
|
Y
|
|
lampús
|
mati
|
|
yånå
|
krétå
|
langkíng
|
irêng
|
|
yåså
|
gawé
|
lastri
|
bêngi
|
|
yayah
|
bapak
|
layu
|
mati
|
|
yêkti
|
bênêr
|
lêbda
|
pintêr
|
|
yitnå
|
ngati-ati
|
léna
|
mati
|
|
yogå
|
anak
|
lír
|
kåyå
|
|
yogyå
|
bêcík
|
lóh jinawi
|
subúr
|
|
yudå
|
pêrang
|
lokå
|
jagad
|
|
yuwånå
|
slamêt
|
ludirå
|
getih
|
|
ywå
|
åjå
|
luhúr
|
mubyå
|
|
|
|
lumaksånå
|
mlaku
|
|
Tambahan :
|
|
M
|
|
antiga
|
endhog
|
|
madyå
|
têngah
|
|
sulistya
|
ayu
|
makaryå
|
nyambút gawe
|
|
radite
|
ahad
|
mamèh
|
golèk
|
|
soma
|
senin
|
mami
|
aku
|
|
anggara
|
selasa
|
mandhala
|
bumi
|
|
budha
|
rabu
|
manggala
|
panggêdhé
|
|
respati
|
kemis
|
manjing
|
mlebu
|
|
sukra
|
jumuah
|
margå
|
dalan
|
|
tumpak
|
setu (sabtu)
|
margånå
|
panah
|
|
palguna
|
pon
|
martå
|
sabar
|
|
cemengan
|
wage
|
marutå
|
angín
|
|
kasih
|
kliwon
|
mijíl
|
mêtu
|
|
manis
|
legi
|
minå
|
iwak
|
|
jenar (pasaran)
|
pahing
|
mitrå
|
kåncå
|
|
eka
|
siji
|
miyarså
|
krungu
|
|
dwi
|
loro
|
mudhå
|
ênom
|
|
tri
|
telu
|
mulat
|
wêrúh
|
|
catur
|
papat
|
muróni
|
ngêndêmi
|
|
panca
|
lima
|
murdå
|
sirah
|
|
sad
|
enem
|
musnå
|
ilang
|
|
sapta
|
pitu
|
muståkå
|
sirah
|
|
hastha
|
wolu
|
N
|
|
nawa
|
sanga
|
|
nålå
|
ati
|
|
dasa
|
sepuluh
|
nalendrå
|
prabu
|
|
satus
|
satus
|
narmådå
|
kali
|
|
sastra
|
sewu
|
naryå
|
ratu
|
|
saleksa
|
sepuluh ewu
|
nåtå
|
ratu
|
|
sakethi
|
satus ewu
|
nawålå
|
layang
|
|
sayuta
|
sayuta
|
nendrå
|
turu
|
|
|
|
netrå
|
mripat
|
|
|
|
nimpunå
|
pintêr
|
|
|
|
nulådhå
|
niru
|
|
|
|
nuswa
|
pulo
|
|
|
|
obar abir
|
kilat
|
|
|
|
orêm
|
sêsambat
|
|
|
|
Tambahan sing durung ana ing tabel dhuwur :
widada = tulus selamet
rini = anak wadon, putri
kusuma =kembang
basuki = selamet
agung = gedhé, luhur
lastri = ratri, bengi
padma = kembang trate
santosa = teguh, kuwat
tresna = senang, cinta
trenggana = seneng, marem
sunar = anak, yoga, putra, siwi, sunu
sunar = sorot, cahya
ratih = rembulan
lestari = abadi, langgeng
arga = gunung, meru
bayu = angin, maruta
prawata = gunung
adi = linuwih, becik, apik, linangkung, utama
bagaskara = surya, baskara, radhitya
panti = pantya, omah, panggonan
asuh = emong
bale = omah, pandhapa
kridha = dolanan, seneng-seneng, nggegulang
taruna = enom, jaka, prawan
wredha = sepuh, tuwa
wiyata = pamulang, sekolah
mandala = lingkungan
bujana = hidangan
sapta = pitu
luhur = wibawa, mulya
Sakinah = tenang, tentrem, aman
-----ooooo000ooooo----- (SP)